Kahler - Ontstaan
De ziekte van Kahler is een kwaadaardige woekering van plasmacellen.
Een plasmacel is een ongelobde witte bloedcel die zich uit een B-cel, afkomstig uit de lymfoïde stamcel van het beenmerg, heeft ontwikkeld.
Alle witte bloedcellen (ook leukocyten genoemd) samen zorgen voor de afweer tegen infecties in ons lichaam.
Binnen dit afweersysteem zijn de plasmacellen verantwoordelijk voor de aanmaak van afweereiwitten nl. de immunoglobulines (afgekort Ig). Bij een infectie gaan verschillende soorten plasmacellen uitgroeien om afweereiwitten (antistoffen) te produceren en zo de afweer te versterken. De verschillende soorten Ig's worden geklasseerd als IgA, IgD, IgE, IgG en IgM.
- IgA vormt ongeveer 15 à 20 % van de totale hoeveelheid Ig in het serum en neutraliseert virussen en toxinen. Het komt veel voor in secreten (afscheidingsproducten van klieren) zoals het speeksel, traanvocht, urine... IgA is vooral van belang voor de immunologische afweer op het oppervlak van de slijmvliezen.
- IgD, minder dan 1 % van de totale Ig, is waarschijnlijk betrokken bij de differentiatie van de B-lymfocyten (B-cellen). IgD wordt vooral veel aangetroffen bij de ziekte van Kahler.
- IgE komt slechts in zeer geringe hoeveelheden in het serum voor. Het zijn huidsensibiliserende antistoffen die na contact met antigenen kunnen leiden tot overgevoeligheidsreacties van het snelle type. IgE speelt waarschijnlijk ook een rol bij de afweer van parasieten zoals ingewandswormen.
- IgG (andere naam: gammaglobuline) vormt 75 % van de totale Ig in het serum en is de enige Ig die de placenta kan passeren. Zo wordt de immuniteit van de moeder overgedragen op de foetus, met als gevolg postnatale infectiebescherming. Ig bevordert de neutralisatie van bacteriële toxinen en zorgt voor levenslange immuniteit.
- IgM (ook de macroglobuline genoemd) komt hoofdzakelijk voor binnenin het vatenstelsel (intravasculair) en maakt 10% uit van de totale Ig in het serum. Ze zijn agglutinerend (bevorderen de klontervorming), zijn complementbindende en toxine neutraliserende antistoffen die vooral gevormd worden bij contact met antigenen met een ingewikkelde structuur (zoals bijv. bij bacteriën).
Figuur 2 laat de structuur zien van een immunglobuline molecule, bestaande uit twee zware ketens (H) gelinkt aan twee lichte ketens (L.)
Bij de ziekte van Kahler is meestal sprake van een woekering van één type jonge abnormale plasmacel (myeloomcel), wat leidt tot de ongebreidelde productie van één abnormaal soort afweereiwit (paraproteïne of M-proteïne), die maar één type lichte ketens bevatten. Door verdringing van de gezonde plasmacellen worden de andere afweereiwitten dan niet meer in voldoende mate aangemaakt.
Door de autonome groei van plasmacellen ontstaan meerdere gezwellen (multiple plasmocytoom), die goed- of kwaadaardig kunnen zijn, voornamelijk in het sponsachtig deel (de spongia) van de beenderen.
De abnormale structuur van de afweereiwitten is een gevolg van de mutatie van genen. Soms vallen de Ig's uiteen of worden ze niet compleet aangemaakt en produceren de myelomacellen alleen lichte ketens (Bence Jones-eiwit): de zogenaamde lichte-keten Kahler of Bence Jones myeloma. Bij de Bence Jones-myeloma verplaatsen de lichte ketens zich van het serum naar de urine, wat tot ernstige schade kan leiden aan de nieren.
Als er bij het uiteenvallen van de Ig-molecule alleen zware ketens worden gevormd wordt deze uitzonderlijke toestand "de zware keten ziekte" genoemd.
Soms zijn er enkel moleculaire fragmenten. De F ab einden van de molecule zijn meestal beschadigd zodat de normale antilichaamfunctie verloren is gegaan. Dit is de reden waarom een myeloma een overdreven en beschadigde immune reactie tot gevolg heeft.
Zeldzamer is de situatie dat de kwaadaardige plasmacel wel woekert, maar geen afweereiwit meer aanmaakt: niet-secreterende Kahler.
